Szkocja kryje wiele tajemnic. Jedną z nich są szkockie wyspy. Wybraliśmy się na kilka z nich położonych przy zachodnim wybrzeżu. Każda była inna, każda wyjątkowa, jedna piękniejsza od drugiej. Poszarpane klify, wzburzone wiatrem morze, skaliste wybrzeża, piaszczyste plaże, dziesięć odcieni zieleni na horyzoncie. Ruiny zamków i piękne, wąskie uliczki w niewielkich miasteczkach. Jednak najpiękniejszy tam był spokój otwartych przestrzeni, łąki, wrzosowiska i zapach świeżego, morskiego powietrza.

 

Wyspa Mull

Wyspa Mull należy do archipelagu Hebrydów Wewnętrznych. Położona jest przy zachodnim wybrzeżu Szkocji. Jej powierzchnia to zaledwie 875 km². Mieszka tam niespełna trzy tysiące mieszkańców i pewnie ze trzydzieści razy tyle owiec i szkockich krów. Były odcinki na trasie, kiedy kilometrami nie minęliśmy żadnej żywej duszy, prócz tych zwierzęcych. Nawet pamiątkowe magnesy z wyspy są głównie w kształtach owiec.

 

 

Mull jest nieprawdopodobnie zielona i piękna. Drogi przecinające wyspę są tak wąskie, że mieści się na nich tylko jeden samochód. Co jakiś czas na poboczu zbudowano małe zatoczki, na wypadek gdyby trzeba było się z kimś minąć. Ustępuję ten kierowca, który ma zatoczkę bliżej po swojej stronie. Na szczęście widzą się z daleka, bo Mull to głównie zielone pagórki, skaliste wzgórza, wrzosowiska i pastwiska. Za każdym razem ten, któremu ustąpiono, grzecznie dziękuje ustępującemu. Wszyscy jeżdżą bardzo ostrożnie. Nigdy nie wiadomo, czy za chwilę nie będzie chciała nieprzepisowo przejść przez ulicę jakaś szkocka krowa czy owca.

 

 

Jednak Mull oferuje też inne widoki. To wyspa wulkaniczna, więc można wspiąć się na surowe, skaliste szczyty, pospacerować po poszarpanych klifach i piaszczystych plażach, wybrać się na trekking po lesie.

Trzeba tylko pamiętać, że wyspa Mull jest najbardziej deszczowym miejscem archipelagu. Podczas naszej wizyty w sierpniu pogoda zmieniała się jakieś 26 razy dziennie, czyli czasem słońce, czasem deszcz, a w bonusie szkocki wiaterek. Potrzebny więc może być i T-shirt, i polar, i chroniąca od wiatru kurtka, i przeciwdeszczowa peleryna, a momentami nawet czapka! Warto też mieć po prostu parasol, bo w upał (tak, tak, też się tam zdarza!) w przeciwdeszczowej kurtce czy pelerynie można się poddusić.

 

 

Tobermory

Grzechem byłoby pominąć najpiękniejsze miasteczko portowe w całej zachodniej Szkocji. Miasteczko Tobermory leży w północnej części wyspy Mull, nad Zatoką Tobermory, odstającą od cieśniny Sound of Mull. Okalają ją trzynastowieczne kamienice pomalowane na jaskrawe kolory. Zbudowano je dla rybaków, kiedy rozpoczęto tu połowy śledzi na dużą skalę. Jednak ryb było coraz mniej, przypływały i odpływały, więc zarobek był  bardzo nieregularny. Dlatego obecnie w porcie cumują głównie ekskluzywne jachty i motorówki, a w kolorowych kamieniczkach urządzono hotele i pensjonaty. W jednym z nich się zatrzymaliśmy. Widok z okna pokoju na port bezcenny.

 

 

Krąży legenda o skarbie ukrytym we wraku hiszpańskiego statku Florida, który zatonął 100 metrów od molo w wyniku eksplozji w 1588 roku. Nikomu się dotąd nie udało go odnaleźć, więc ciągle można jeszcze próbować.

 

 

W miasteczku jest malutkie muzeum, w którym można dowiedzieć się więcej o historii i zwyczajach mieszkańców wyspy Mull, co kryje dno Zatoki Tobermory, gdzie można znaleźć słynne stojące głazy i wiele innych ciekawych informacji. Muzeum jest darmowe, więc dlaczego nie?

Więcej o muzeum można przeczytać tutaj 

 

 

Miasteczko słynie też z destylarni dwóch rodzajów popularnej whisky Tobermory i Ledaig, Tą niewielką małomiejską destylarnie można zwiedzić oraz zdegustować oba trunki.

Warto przespacerować się wąskimi uliczkami wciśniętymi między kamieniczkami i popodziwiać piękne widoki na port i zatokę.

 

 

Duart Castle

Duart Castle to 800 letni zamek zbudowany przez szkocki klan Maclean. w 1350 roku przeszedł, jako posag, w posiadanie rodu Duartów. Następnie był wielokrotnie podbijany, głównie przez klan Cambpell, ale nie tylko. Ostatecznie w 1691 roku Macleanowie odzyskali zamek. Niestety mściwi Campbellowie, przed ucieczką, zniszczyli, co tylko mogli, pozostawiając zamek w ruinie. Obecny właściciel, Sir Fitroy Maclean, kupił ruiny w 1911, a w 1914 doprowadził je do stanu obecnego. Zamek Duart można zwiedzać. Kręcono tu sceny do wielu filmów. Między innymi ’Osaczeni’ z Seanem Connery i Catheriną Zetą Jones, ’48 godzin’ z Anthony Hopkinsem i stare kino ’Wiem dokąd zmierzam’ z Wendy Hiller.

Jeżeli zwiedzanie sal, wystaw i lochów nie jest Waszym ulubionym zajęciem, bezpłatnie można wejść do ogrodów i pospacerować po otaczającym zamek ternie. Dobrze oznaczone ścieżki prowadzą wzdłuż brzegu morza do punktu widokowego na Ben Nevis, najwyższej góry w całej Wielkiej Brytanii.

Więcej o zamku można przeczytać tutaj

 

 

Więcej o całej wyspie Mull można poczytać tutaj

 

Wyspa Staffa

Mull jest bazą wypadową na inne niesamowite wysepki, z których najbardziej niesamowita jest wyspa Staffa.  To niezamieszkała wysepka, wyglądająca jakby wyrzeźbili ją kosmici. Przypomina konstrukcje z bazaltowych klocków lego o sześciokątnym przekroju. Naukowcy twierdzą jednak, że jest wynikiem wulkanicznej aktywności sprzed 60 milionów lat.

Nazwę Staffa wyspie nadali Wikingowie, w których języku oznacza ‘kolumnowa’ i nawiązuje do bali, z których budowali swoje tradycyjne chaty.

 

 

\Punktem kulminacyjnym jest Grota An Uamh Binn (Jaskinia Muzyczna) znaną też jako Fingal’s Cave. Według legendy Fingal był gaelickim gigantem, który wiecznie walczył innym gigantem z Ulster. Żeby w końcu zwyciężyć Fingala, gigant z Ulster wybudował ogromy most między Irlandią a Szkocją. Podczas ich kolejnych starć most został roztrzaskany, a Staffa stanowi jego pozostałość.

Czarne skalne kolumny i sklepienia wyglądają tak dziwacznie, że to aż nieprawdopodobne, że jaskinie wyrzeźbiła Matka Natura. Prawdziwe geologiczne cudo. Jaskinia przypomina bardziej jakąś diabelską kaplicę . Przez wieki inspirowała artystów i naukowców. Odwiedziły ją takie sławy jak królowa Wiktoria, Juliusz Vern, Walter Scott, Robert Louis Stevenson. Natchnęła samego Mendelssohna do napisania w 1830 roku uwertury Hebrydy.

 

 

Wyspa jest po prostu czymś nie z tej ziemi. W 2001 uzyskała miano Parku Narodowego.

 

 

Z Mull można się tam dostać łodzią z Tobermory czy Ulva.

Więcej o wyspie można przeczytać tutaj

 

Wyspa Iona

Wycieczka na wyspę Staffa połączona jest zwykle z wizytą na wyspie Iona. Taka kombinacja zajmuje 6 – 7 godzin.

Iona to malutka, pięciokilometrowa wysepka, na której warto zwiedzić odrestaurowane w latach trzydziestych XX wieku Opactwo Reilig Oran. Nazywana jest też świętą wyspą, ponieważ W VI wieku święty Kolumba przybył na Iona z zamiarem założenia na niej centrum chrześcijaństwa. Odniósł wielki sukces. Jemu oraz jego pomocnikom udało się nawrócić większość Szkotów. Przybywa tu po dziś dzień wielu pielgrzymów z całego kraju. Był też inicjatorem budowy pierwszych kaplic opactwa.

Świety Kolumba był inicjatorem budowy pierwszych kaplic w miejscu obecnego opactwa. Opactwo Reilig Oran jest naprawdę okazałe, szczególnie krużganki z pięknymi, rzeźbionymi kolumnami.

 

 

Z jego nazwą wiąże się przypowieść o świętym Oranie. Kolumba na Iona przybył z dwunastoma misjonarzami, w tym świętym Oranem. Podobno Kolumba, budując opactwo, usłyszał głos, który powiedział mu, że budowa nigdy nie zostanie ukończona, jeżeli nie zostanie postawiona na żywym człowieku. I rzeczywiście codziennie, kiedy wracali każdego ranka na plac budowy, wszystko, co udało im się postawić poprzedniego dnia, była zawalone. Wtedy Oran postanowił się poświęcić i dał się pochować żywcem. Opactwo nad jego grobowcem zostało wzniesione bez dalszych problemów. Jednak pewnego dnia Oran podniósł głowę i oświadczył, że nie chcą go przyjąć ani do nieba, ani do piekła. Przerażony Kolumba natychmiast przeniósł ciało Orana i pochował na poświęconej ziemi na cmentarzu Reilig Oran. Natomiast Oran jest patronem męczenników.

Na cmentarzu Relig Oran pochowanych jest także 48 szkockich władców. Podobno także Dunkan i Makbet, bohaterowie szekspirowskiego dramatu.

Obecnie opactwo jest popularnym miejscem ślubów. Mieliśmy to nieszczęście, że akurat jeden się odbywał, więc nie wpuścili nas do wnętrza katedry. Krużganki i cmentarz można było zwiedzać bez ograniczeń.

Warto wybrać się na spacer między małymi, wiejskimi domkami i odwiedzić piękną zatokę Coracle oraz piaszczyste plaże. Można też wybrać się na treking po skalistych ścieżkach. Skały Iony są uważane za jedne z najstarszych w Europie. Szacuje się, że te najstarsze zostały uformowane nawet 2,9 miliarda lat temu.

 

 

Więcej o wyspie można przeczytaj tutaj

 

Wyspy Treshnish

Tuż obok wyspy Staffa znajdują się bezludne wysepki Treshnish z pozostałościami ruin zamków. Bezludne, jednak zamieszkałe przez całą masę ptaków. To dom mew, kormoranów, pięknych maskonurów (to takie wodne kaczkopodobne ptaki), fulmarów (podobne do naszych mew), głuptaków (niby kaczki, ale z niebieskimi łapkami), nurzyków (z daleka przypomniały trochę pingwiny).

Przepływając obok na pewno spotka się też całą masę przesłodkich foczek wylegujących się na kamieniach. Wypatrujcie też delfinów. To nie żart! Jest ich tu całkiem sporo.

 

 

Transport po wyspach

My dojechaliśmy na wyspę Mull z Fort Williams wynajętym samochodem do Lochaline, gdzie przeprawiliśmy promem do Fishnish na wyspie Mull. Wyspę opuściliśmy w porcie Carigurn, kierując się do Oban (dla zainteresowanych: tu położone jest najbliżej wyspy lotnisko; my z Oban samochodem kierowaliśmy się w dalszą podróż, już w kierunku Edynburga). Jak dostać się transportem publicznym można dowiedzieć się tutaj.

Po wyspie zdecydowanie najprościej poruszać się własnym autem lub rowerem (tylko pamiętajcie o szkockiej pogodzie!). Można też wykupić zorganizowane wycieczki w biurze podróży. Są też oczywiście taksówki. Podobno jeździ jakiś autobus publiczny. Niestety nic nam o nim nie wiadomo i, prawdę mówiąc, żadnego tam nie widzieliśmy. Tyko my jeździliśmy takimi trasami, gdzie nie było domów, ludzi, nawet samochodów tyle, co kot napłakał, więc może jeżdżą po główniejszych drogach. Naszym zdaniem najlepszą opcją dla tych, co nie czują się pewnie jeżdżąc pod prąd, jest dotarcie do wyspy transportem publicznym i wynajęcie samochodu na miejscu. Na Mull nawet pojęcie 'pod prąd’ traci znaczenie. Większość dróg jest przecież na jeden samochód, natężenie ruchu jak w centrum Puszczy Białowieskiej.

Niech Was te małe utrudnienia przypadkiem nie zniechęca do przyjazdu tutaj. Wyspa Mull i jej satelitarne siostry wynagrodzą wszystko. Wrócimy na pewno, bo pozostał ogromny niedosyt.

Polecamy też inne artykuły o tym, co warto zobaczyć w Szkocji. Jesteśmy zakochani w tym kraju i pomimo tego, że byliśmy tam już wiele razy, na pewno jeszcze wiele razy wrócimy.

 

Szkocja. 10 powodów dlaczego warto odwiedzić ten kraj

Pierwsze 10 powodów dlaczego warto odwiedzić Edynburg

Drugie 10 powodów dlaczego warto odwiedzić Edynburg

Trzecie 10 powodów dlaczego warto odwiedzić Edynburg

Czwarte 10 powodów dlaczego warto odwiedzić Edynburg

Okolice Edynburga część 1  Rosslyn

Okolice Edynburga część 2  Curloss

Okolice Edynburga część 3  New Lanark

Okolice Edynburga część 4  Queensferry

W poszukiwaniu potwora z Loch Ness

Highlands. Tajemnice szkockich gór