SELAMAT HARI RAYA NYEPI 2018 CAKA 1940 czyli Nowy Rok po Balijsku.
SELAMAT HARI RAYA NYEPI 2018 CAKA 1940 czyli Nowy Rok po Balijsku.
Większość z nas zna dwa rodzaje kalendarzy: solarny i lunarny.
Kalendarz solarny, czyli ten najbardziej nam bliski, oparty jest na liczbie dni, jaką potrzebuje ziemia, żeby okrążyć słońce. Wyliczany w ten sposób rok ma średnio 365 dni.
Kalendarz lunarny, wykorzystywany w niektórych krajach azjatyckich, opiera się na czasie, jakiego potrzebuje księżyc, żeby okrążyć ziemię. Miesiąc lunarny to zatem 29 dni, 12 godzin i 44 minuty. Suma tego czasu pomnożona przez 12 daje rok księżycowy.
Indonezyjskie Bali ma swoją własną metodę wyliczania długości roku opartą na tygodniach. To tak zwany kalendarz Wuku. W jednym cyklu, nazywanym oton, mieści się 30 tygodni. Na jeden rok składają się dwa otony, czyli w sumie 420 dni. Tym sposobem przenieśliśmy się z marca solarnego roku 2018 do sylwestra roku 1940 w Wuku.
Nowy Rok na Bali obchodzony jest w sposób niezwykły.
Już zazwyczaj trzy dni wcześniej rozpoczynają się procesje, melasti, w których udział biorą całe lokalne społeczności. Melasti udają się nad morze, niosąc ze sobą pratima, czyli symbole swoich bogów, żeby dokonać ich puryfikacji w morskich falach. Towarzyszy im orkiestra gamelan, złożona z bębnów, gongów, cymbałów oraz gigantyczne korki, ponieważ po ulicach, na których brak chodników, maszerują całe wioski. Jeżeli wioska leży zbyt daleko od morza, będzie to kawalkada skuterów i samochodów, ponieważ rytualne oczyszczenie wyniesionych ze świątyń figurek musi się odbyć w wodzie morskiej. Po dotarciu na plaże całe społeczności zanurzają się w swoich odświętnych ubraniach w morskich toniach w geście jedności i szacunku ze swoimi bóstwami. Dopiero po takim oczyszczeniu gotowi są na dalsze przygotowania do powitania Nowego Roku.
Sylwester Nowego Balijskiego Roku to przeżycie jedyne w swoim rodzaju.
Jak głosi legenda tego dnia Yama, władca wszelkiego zła, otwiera wrota swojego królestwa przed demonami. Mogą więc opuścić świat ludzi i schronić się w jego niecnych progach, gdzie są milej widziane.
Już nawet kilka tygodni wcześniej, grupy dzieci i lokalnych artystów budują gigantyczne kukły demonów, zwane ogoh ogoh. W sylwestrowy wieczór przeprowadzają je korowodami przez wąskie i ciemne uliczki miast i wiosek. Trzęsą nimi na prawo i lewo, na każdym skrzyżowaniu i rozstaju dróg obracają w koło, żeby je zdezorientować i zgubić. Wszystko dzieje się przy akompaniamencie wyjątkowo tego wieczoru hałaśliwych orkiestr gamelan, żeby demony dodatkowo ogłuszyć i przepłoszyć z wyspy.
Ogoh ogoh owiewane są sztucznym dymem, żeby straciły wyspę z zasięgu wzroku i nie potrafiły odnaleźć drogi powrotnej.
Po przedstawieniach z udziałem ogoh ogoh korowody rozdzielają się na pojedyncze procesje i rozchodzą po jeszcze ciemniejszych i jeszcze węższych uliczkach. Osamotnione demony są słabsze. Łatwiej je będzie przegonić i przestraszyć. Bo tego dnia to demony boja się ludzi, nie na odwrót.
Pierwszego dnia Nowego Roku, czyli w Dniu Ciszy Nyepi, cała społeczność na Bali udaje, że jej nie ma, że wyspa jest niezamieszkała, a zdezorientowane dnia poprzedniego demony nie mają tu czego szukać. Tego dnia obowiązują cztery podstawowe zakazy noworocznego postu, Brata Panyepian, mianowicie:
– Amati Geni (zakaz ognia, światła). Post obowiązuje od 6 do 6 rano, jednak nawet po zmroku Balijczykom nie wolno zapalać światła ani świec.
– Amati Krya (zakaz pracy). Wszystkie sklepy, restauracje, urzędy są zamknięte. Goście hotelowi muszą siedzieć w swoich pokojach lub na terenie hotelowych obiektów. Ulice patrolowane są przez społeczników, którzy niesfornych turystów odprowadzają pod drzwi ich zakwaterowania.
– Amati Lelanguan (zakaz podróżowania). Zamknięte jest nawet międzynarodowe lotnisko w Denpasar. Tego dnia nikt z wyspy nie wyleci, a na niej nie wyląduje. Po ulicach poruszać mogą się jedynie karetki i konieczne służby.
– Amati Lelungan (zakaz używania głosu).
Balijczykom za niedostosowanie się do zakazów Brata Panyepian grożą wysokie kary pieniężne. Bali tego dnia musi być ciche, ciemne i nieruchome.
W 2018 roku po raz pierwszy wyłączono też Internet. To dzień, kiedy rodzina ma w ciszy zatopić się w samo-refleksji i dokonać symbolicznego oczyszczenia natury z rzeczy nienaturalnych i destrukcyjnych, aby Nowy Rok rozpocząć z czystą kartą i sumieniem.
Jeszcze przed paru laty drugiego dnia nowego roku na ulicach Bali odbywało się spektakularne palenie kukieł ogoh ogoh. Jednak obecnie ogoh ogoh budowane są z materiałów nieorganicznych, głównie ze styropianu, więc spalanie ich byłoby szkodliwe dla atmosfery. Nawet jeżeli są organiczne, w miasteczkach wyrzuca się je raczej na kompostownik. Palenie kukieł praktykuje się jedynie już tylko w małych wioskach, gdzie konstruowane są głównie w tradycyjny sposób z babusa, liści palmowych i papieru.
Innym powodem, dlaczego się już ich nie pali, jest koszt ich powstawania. Całe społeczności zrzucają się na zamówienie najpiękniejszej i najokazalszej kukły u lokalnego rzeźbiarza, więc szkoda ją potem spalić. Zostaje oddana do muzeum ogoh ogoh lub sprzedana prywatnym kolekcjonerom. Czasem, rzadziej, zostawia się ją do wykorzystania w kolejnego sylwestra. Coroczny wysiłek włożony w konstrukcje kukły ogoh ogoh ma również swoje rytualne znaczenie.
Drugiego dnia Nowego Roku rodziny wzajemnie się odwiedzają, by wspólnie spożyć żółty ryż, Nasi Kuning, symbol jedności.
Wielu turystów i nie-Balijczyków ucieka na dzień Nyepi z wyspy, ze względu na konieczność spędzenia go w hotelu. Zupełnie niepotrzebnie. Z poruszaniem się wewnątrz hotelowego kompleksu nie ma problemu. Można korzystać z basenów, jeżeli hotel posiada je w ofercie. Lepsze obiekty oferują zajęcia jogi czy kung-fu, prowadzone przez jawajskich instruktorów, których balijskie zakazy nie obejmują. Zwykle działa też hotelowa restauracja. Ponadto warto zatrzymać się na jeden dzień bez Internetu, bez pośpiechu, bez hałasu.
W 2019 roku Balijski Nowy Rok wypadł 7 marca. W 2020 – 25 marca. W 2021 będzie to 14 marca.
Zaplanuj podróż już dziś. Dla zachęty przeczytaj relację z naszej podróży po tej niezwykłej wyspie >>>>>TUTAJ<<<<<.
Życzymy wszystkim Szczęśliwego Roku!
Więcej o Bali znajdziesz:
Selamat Hari RayaNyepi 2018 Caka 1940 Nowy Rok po balijsku
Stolica balijskiej sztuki: Ubud
Bali. Raj dla oka, zmysłów i ciała
Bali kadzidłami pachnące – Canang Sari
10 niezapomnianych wodnych przeżyć na Bali
Produkcja oleju kokosowego na Bali
Przepraszamy, ale obecnie brak jest możliwości komentowania.