Taj Mahal

 

Mauzoleum Taj Mahal

Jeden z najpiękniejszych budynków na świecie. Najbardziej rozpoznawalna budowla Indii. Właściwie jest wizytówką całego kraju.

 

 

Kształt, symetria, proporcje czynią z niej budowlę doskonałą. Misterne zdobienia utkane barwnymi, drogimi kamieniami, czynią z niej budowlę piękną. Odbijające się od nich promienie słoneczne rozświetlają ją refleksami czerwieni, złota, błękitu, purpury i szmaragdu, czyniąc z niej budowlę magiczną. Mauzoleum zmienia kolory w zależności od pory dnia, pory roku oraz kąta, z jakiego się ją podziwia. W pełnym słońcu biel marmuru, którym jest w całości pokryta, wręcz razi w oczy. O zachodzie i wschodzie słońca mury stają się niemal purpurowe. Wszystko razem czyni z niej budowlę niezapomnianą, co było głównym zamysłem jej powstania.

 

 

Historia Taj Mahal sięga dynastii Wielkich Mogołów, muzułmańskich cesarzy, którzy rządzili Indiami od 1526 do 1858 roku. Agra, w której znajduje się mauzoleum, była stolicą jednego z najpotężniejszych i największych średniowiecznych cesarstw. Indyjska kultura i sztuka przeżywała w tym okresie prawdziwy rozkwit, obfitując w perły architektury indyjsko-islamskiej. Jednak żaden inny budynek nie dorobił się takiej sławy jak Mauzoleum Taj Mahal.

 

 

Początek dała mu najsłynniejsza historia miłosna świata. W 1612 perska księżniczka, Arjumand Banu, poślubiła księcia Khurram, który w 1628 roku został piątym mogolskim cesarzem. Zgodnie z tradycją, po objęciu tronu, przyjął imię Shah Jehan, a jego ukochana zmieniła imię na Mumatz Mahal. Była jego drugą żoną, jednak okazała się być największą miłością jego życia. Była jego najwierniejszą przyjaciółką. Nie odstępowali siebie na krok. Razem podróżowali, towarzyszyła mu w wyprawach wojennych, była najbardziej zaufanym doradcą politycznym. Niestety, jak to bywa w każdej chwytającej za serce historii, nie dane im było dożyć szczęśliwie wspólnej starości.

Mumatz zmarła w 1630 roku w wieku 38 lat, przy porodzie swojego czternastego dziecka. Legenda głosi, że czarnowłosy cesarz zupełnie osiwiał z rozpaczy w zaledwie miesiąc od jej śmierci. W ostatnich chwilach życia Mumatz poprosiła męża o trzy rzeczy: obietnicę, że zaopiekuje się ich dziećmi, nigdy się już nie ożeni i nigdy o niej nie zapomni. Cesarz dotrzymał wszystkich trzech, przy czym do ostatniej podszedł z nieprawdopodobnym rozmachem. Nie odniósł jej jedynie do siebie i postanowił rozszerzyć pamięć o Mumatz na cały świat. Zdecydował, że zbuduje pomnik wiecznej miłości na zawsze upamiętniający ukochaną. Projekt zlecił najsłynniejszemu ówcześnie architektowi Ustad Isa.

Ponieważ Mumatz była mądrą i dobrą królową w przedsięwzięcie ochoczo zaangażował się wdzięczny lud. W pracach brało udział  ponad dwadzieścia tysięcy robotników oraz wielu zaproszonych zagranicznych mistrzów budowniczego fachu. Materiały do budowy sprowadzano z całej Azji, do czego wykorzystano ponad tysiąc słoni. Koszt całego projektu przekroczył 30 milionów rupii (okazały Piątkowy Meczet w Deli kosztował jedynie milion). Po dwunastu latach prac, w 1648 roku, budowla została ukończona.

Powstało arcydzieło architektury, dzięki któremu pamięć o ukochanej Mumatz przetrwała do dziś, a jego sława obiegła cały świat. Lepiej ze złożonej ukochanej obietnicy Shah Jehan wywiązać się już raczej nie mógł.

 

 

Najbardziej wzruszający jest fakt, że jedna z najpiękniejszych budowli świata powstała z miłości do kobiety w kulturze, gdzie takie uczucia nie są wcale hołubione, a żona żyje w cieniu i służbie swojego męża.

 

 

W Indiach do dziś małżeństwa są aranżowane. Króluje pogląd, że miłość,  jeżeli ma przyjść, przyjdzie z czasem. Jeżeli nie przyjdzie, to trudno. Ważne, żeby założyć rodzinę. Małżeństwo to bardziej transakcja biznesowa, podyktowana wyrachowanymi finansami. Matrymonialne dodatki do gazet są pełne ogłoszeń zawierających takie detale jak wartość posagu, kasta, wykształcenie, stan majątkowy, obejmowana posada.

Zgodnie z tradycją, córki po ślubie opuszczają swoje rodzinne domy i stają się członkami rodziny męża. Do nowej rodziny muszą wnieść odpowiedni majątek, który decyduje o atrakcyjności kandydatki. Dlatego córki często postrzegane są przez swoje rodziny jako koszt. Nie dość, że trzeba je utrzymywać do momentu zamążpójścia, nie zaopiekują się rodzicami na starość – ich obowiązkiem będzie opieka nad teściami – to jeszcze trzeba uzbierać odpowiednie wiano, żeby rodzina męża zaakceptowała kandydatkę i przejęła na siebie jej utrzymanie.

Najskromniejsze posagi wymagane są od najmłodszych dzieci, dlatego córkę stara się wydać za mąż już w wieku kilku, kilkunastu lat. Niestety jeżeli mąż dziewczynki umrze, los małoletniej wdowy jest już do końca życia koszmarem. Wdowy, nieistotne w jakim wieku, są pozbawiane wszelkich praw. Nie mają prawa nosić biżuterii, golone są na łyso, ponieważ długie, lśniące włosy uważane są w Indiach za najpiękniejszy atrybut kobiety. Muszą ubierać się w białe sari, szatę o braku koloru. Nie mogą usiąść przy stole z rodziną męża. Jeżeli rodzina wyprze się synowej, ta umieszczana jest w ośrodku dla wdów, gdzie nie czeka jej już w przyszłości nic dobrego. Raczej nikt już jej nie będzie chciał poślubić. W przeszłości wdowy były palone żywcem na pogrzebowym stosie męża, więc jakiś postęp jest: pozwalają im przynajmniej żyć.

Warto obejrzeć fabularny film ‘ Water ‘ traktujący o smutnym losie wdów w Indiach. Zwiastun można obejrzeć tutaj.

Wszystko to powoduje, że córki nie zawsze są mile widziane w rodzinach. Kobiety chcą rodzić synów, którzy wzbogacą rodzinny majątek o posag wniesiony przez żonę, oraz zapewnią rodzicom opiekę na starość.

Prowadzi to także do sytuacji, w których ubogie matki sprzedają swoje córki na zachód na potrzeby nielegalnych adopcji. O tym również powstał film, Handlarze Dziećmi (Baby Sellers), który można obejrzeć na przykład tutaj.

W ekstremalnych przypadkach rodzice, którzy wiedzą, że nie dadzą rady finansowo utrzymać córki ani wydać jej dobrze za mąż zabijają swoje dzieci. Lekarze w Indiach mają zakaz podawania płci dziecka, żeby ukrócić nielegalne aborcje dziewczynek.

Problem dotyczy przede wszystkim ubogich, niewyedukowanych rodzin. Zamożni Hindusi kochają swoje córki i coraz częściej pozwalają nawet dzieciom wybierać partnera, jednak problem niezaprzeczalnie istnieje zupełnie odzierając indyjską rzeczywistość z romantyzmu.

Z tego powodu popularny Bollywood aż ocieka od filmów o romantycznej miłości egzaltowanych bohaterów, którzy przezwyciężą każdą przeszkodę, aby być razem.  Skoro w prawdziwym życiu miłość schodzi na drugi plan, Hindusi uciekają do kin nacieszyć się wyimaginowanym szczęściem fikcyjnych zakochanych.

Śmiem twierdzić, że miłosna historia stojąca za budową Taj Mahal mocno przyczyniła się do jej statusu najpopularniejszej wśród hindusów atrakcji turystycznej kraju. Do wejścia stoją dwie kolejki, jedna hinduska, druga zagraniczna. Hinduska jest kilkudziesięciokrotnie dłuższa.

Odwiedzić Indie i nie zobaczyć Taj Mahal, to prawdziwa zbrodnia. Zapraszamy do przeczytania relacji z naszej wizyty w tym słynnym mauzoleum i nie tylko TUTAJ.

Przeczytaj więcej o Indiach:

Kochaj albo Rzuć

Hinduizm. Astrologia? Numerologia? Zabobony?

Ajurweda. Hinduska wiedza o życiu

Ganges. Najbardziej sprofanowane sacrum świata

Holi. Święto kolorów